މި އަހަރުގެ ގެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބަށް ނިކުމެ ވަޑައިގަތް އިރު އެމް.ޑީ.ޕީ ގެ ރިޔާސީ ކެންޑިޑޭޓް ރައީސް މުޙައްމަދު ނަޝީދު އިޚުތުތިޔާރު ކުރެއްވި ރަނިން މޭޓް ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ އަކީ އައްސުލްޠާނު މުޒައްފަރު މުޙައްމަދު ޢިމާދުއްދީން، (2) ދިޔަމިގިލީ ބަންޑާރައިން ( 1721- 170 )ގެ ދަރިކަލުން އައްސުލްޠާނު އިބްރާހީމް އިސްކަންދަރު، (2) އިބްރާހީމް ރަސްގެފާނު ( 1750- 1721 )ގެ ދަރިކަލުން އައްސުލްޠާނު މުޙައްމަދު ޢިޔާޘުއްދީން، ޝަހީދުކުޅަ ބަންޑާރައިން ނުވަތަ ދިވެހިންގެ ތެރޭގައި މަޝްހޫރު ޙާޖީ ބަންޑަރައިން (1773 – 1767 ) ގެދަރިކަލުން އަލްއަމީރު ޢަބްދުﷲ ފާމުލަދޭރިކިލެގެފާނު ގެ ދަރިކަނބަަލުން އައްނަބީލާ އާއިޝަތު ދީދީ ( ދޮށީ ދީދީ ) ގެ ދަރިކަލުން އައްނާއިބު ގަނޑުވަރު ޙަސަން ދީދީ ( އައްޑޫ މީދޫ ގަނޑުވަރު ޙަސަންދީދީ ) ގެ ދަރިކަނބަލުން ދޮންދީދީ ގެ ދަރިކަލުން ފަޟީލަތުއްޝައިޚު އިބްރާހީމް ލުޠުފީ އައްޑޫ އަތޮޅު ހުޅުދޫ އާމިނަތު ސުފޭރާ އާއި ކައިވެނި ބައްލަވައިގެން ލިބިވަޑައިގަތް ބޭފުޅެކެވެ. އައްޑޫ އަތޮޅު އެބޭފުޅަކަށްޓަކައި ފަޚުރު ވެރިވާނެ ބޭފުޅެކެވެ. އައްޑޫގެ ފަޚުރުވެރި ޢިލްމީ ތަނބެކެވެ.
ރާއްޖޭގައި ރަސްކަން ކުރެއްވި މަޝްހޫރު 3 ބޭފުޅަކަށް ކާފަ ވިދާޅުވާ ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ އަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގައި އުފެދުނު ފުރަތަމަ ޑިމޮކްރެޓިކް ޤާނޫނު އަސާސީގެ ދަށުން އިންތިޚާބުވި ސަރުކާރުގައި އެކުލަވާލެވުނު ފުރަތަމަ ކެބިނެޓްގައި އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓަރގެ މަޤާމު ފުރުއްވި ވަޒީރެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤައުމީ ޔުނިވަރސިޓީގެ ފުރަތަމަ ޗާންސްލަރެވެ.
ޤައުމުގެ ރައީސްކަން ކުރެއްވި ބޭފުޅެއްގެ ނާއިބަކަށް ހަމަޖެއްސެވި އައްޑޫގެ ފުރަތަމަ ސިޔާސީ ލީޑަރެވެ. އެމް.ޑީ.ޕީީ ގެ ރިޔާސީ ކެންޑިޑޭޓް ރައީސް ކަމުގެ މަޤާމަށް އިންތިޚާބު ވެއްޖެނަމަ ޤައުމުގެ ނާއިބް ރައީސްކަން ކުރާނޭ އައްޑޫގެ ފުރަތަމަ ދަރިއެވެ. ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ އަކީ ދިވެހިރާއްޖެއަށް ގިނަ ޚިދުމަތްތަކެއް ކުރައްވާފައިވާ ދިވެހި ދަރިއެކެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ރައީސްކަމާއި އަލްފާޟިލު މުޙައްމަދު ނަޝީދު ޙަޥާލުވެ ވަޑައިގަތުމާއެކު ފަޟީލަތުއްޝައިޚު އިބްރާހީމް ލުޠުފީގެ ޢިލްމުވެރި ދަރިކަލުން ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ އާއި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ތަޢުލީމީ ވުޒާރާ ހިންގެވުން ޙަޥާލުކުރެއްވިއެވެ. ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ އާއި ރާއްޖޭގެ ތަޢުލީމީ ވުޒާރާ ޙަވާލު ކުރެއްވުމާއެކު ދިވެހިރާއްޖޭގެ ތަޢުލީމީ ނިޒާމަށް ބަދަލުތަކެއް އަންނަން ފެށިއެވެ. އެތައް އަހަރުތަކެއްވަންދެން އުނަގަންނައި ދިނުމަށް ބޭނުން ކުރެވެމުންދިޔަ ޤައުމީ މަންޙަޖު އިޞްލާޙު ކުރުމުގެ މަސައްކަތް ފެށި، އެމަސައްކަތުގެ އަލީގައި ދިވެހިރާއްޖޭގައި އާގޮތްތަކަކަށް މިޒަމާނާ ރައްޓެހި ނިޒާމަކަށް އުނގަންނައި ދެވެންފެށުނެވެ.
ރާއްޖޭގެ ސްކޫލުތަކަކީ އެއްދަންފަޅީގައި ކިޔަވައިދޭ އަދި ވަށާޖެހިފައިވާ ތަޢުލީމެއް ދެވޭ ސްކޫލުތަކަކަށް ބަދަލުވާންފެށިއެވެ. އަދި ރާއްޖޭގެ ސްކޫލު ތަކަކީ ބަރާބަރު ސްކޫލް ތަކެއްކަމުގައި ވާންފެށިއެވެ. މުދައްރިސުން ކުރައްވާ މަސައްކަތުގެ އަގުވަޒަން ކުރެއްވުމުގެ ގޮތުން އެމުދައްރިސުންގެ ތެރެއިން ޚިދުމަތުގެ ރޮނގުން ފާހަގަ ކުރެވޭ މުދައްރިސުންނަށް ސަރުކާރުން އިނާމު ދެއްވަން ފެއްޓެވިއެވެ.
އަދި މުދައްރިސުން ޓެކްނޮލޮޖީއަށް އަހުލުވެރި ކުރެއްވުމުގެ ގޮތުން އެމުދައްރިސުންނަށް ފަސޭހަކަމާއެކު ލެޕްޓޮޕް ލިބި ދިނުމުގެ މަޝްރޫޢެއްފެއްޓެވިއެވެ. ޓީޗަރުންނަކީ މަސައްކަތުގެ މާޙައުލުގައި އެބޭފުޅުންގެ ފަންނީ ތަރައްޤީ އަށް ބޭނުންވާނެ ބައެއްކަން ޤަބޫލު ކުރައްވައި ސްކޫލް ކަލަންޑަރުގައި ޕްރޮފެޝަނަލް ޑިވެލޮޕްމަންޓް ދުވަސްތަކެއް ހިމަނުއްވަވަން ފެއްޓެވިއެވެ.
އަދި ރާއްޖޭގެ ދަރިވަރުންގެ ތެރެއިން ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ދަރިވަރުން ރާއްޖޭން ބޭރުގެ އިންޓަރނޭޝަނަލް ސްކޫލުތަކުން އުނގެނެން ޝަޢުޤުވެރިކަން ހުރުމާއެކު އެދަރިވަރުންނަށް ރާއްޖޭގައި ތިބެ އިންޓަނޭޝަނަލް ސްކޫލްތަކުން ކިޔެވުމުގެ ފުރުޞަތު ހޯއްދަވައިދެއްވައި ރާއްޖޭގައި ވާދަވެރި ކަމާއެކު ރަގަޅުފެންވަރެއްގެ ތަޢުލީމެއް ދިނުމުގެ ފުރުޞަތު ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ހުޅުއްވާލެއްވިއެވެ.
އަދި އެއާއެކު އަތޮޅު ތަކުގައި ތަޢުލީމާބެހޭ ޚާއްޞަ ޔުނިޓެއް ޤާއިމުކުރައްވައިގެން އަތޮޅު ތަކުގެ ސްކޫލު ތަކާއި ގާތުން މިނިސްޓްރީ އޮފް އެޑިއުކޭޝަންގެ ޚިދުމަތް ރައްޔިތުންނަށް ދެއްވަން ފެއްޓެވިއެވެ.
ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ އަކީ އެމަނިކުފާނާ ޙަޥާލުކުރެވުނު ކޮންމެ މަސައްކަތެއްވެސް އެންމެ ފުރިހަމައަށް ކުރެއްވުމުގައި ދިވެހީންނަށް ނަމޫނާ ޝަޚުސިއްޔަތެކެވެ. އެމަނިކުފާނު ވަޒީރުބޭފުޅެއްގެ މަޤާމުގައި ދިވެހި ޤައުމަށް އެންމެ ފުރަތަމަ ޚިދުމަތް ކުރައްވާފައިވަނީ ރާއްޖޭގެ ފަތުރުވެރިކަމާބެހޭ މިނިސްޓްރީ ހިންގެވި ވަޒީރެއްގެ ގޮތުގައެވެ.
އެދުވަސްވަރު ދިވެހިރާއްޖެއަށް ދިމާވި ސުނާމީ ކާރިޘާ ގައި ރާއްޖޭގެ ފަތުރުވެރިކަމުގެ މުޅި އިންޑަސްޓްރީ ހަލާކުވެފައި ވަނިކޮށް ރާއްޖޭގެ ފަތުރުވެރިކަން އަލުން ދިރިގެންދިޔައީ އަދި ފަތުރުވެރިކަމުން މިހާރު ދިވެހިން ނަށް ފައިދާ ލިބުމުގެ ދޮރު ހުޅުވިގެންދިޔައީ ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީގެ މޭސްތިރިކަމުގައި ކުރެވުނު ބުރަ އަދި އަގުހުރި މަސައްކަތުންނެވެ.
ރާއްޖޭގެ ތަޢުލީމީ ދާއިރާގައި ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ ފާހަގަ ކުރެވިފައިވަނީ ކޮލިޓީ ހުރި ތަޢުލީމެއް ދިވެހިރާއްޖޭގައި ދެއްވުމަށް އެންމެބޮޑަށް މަސައްކަތް ކުރެއްވި ޚިދުމަތްތެރިޔާގެ ގޮތުގައެވެ.
މިނިސްޓްރީ އޮފް އެޑިއުކޭޝަންގެ ކޮލިޓީ އިމްޕްރޫވްމެންޓް ސެކްޝަން ހިންގެވުމުގައި ގިނަ ދުވަސްތަކެއްވަންދެން މަސައްކަތް ކުރައްވާފައިވާ ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ މުދައްރިސުންގެ ތަޢުލީމީ މަރުކަޒުގެ ޑިރެކްޓަރެއްގެ މަޤާމުގައި ހުންނަވައިގެން އުފެއްދެވި މުދައްރިސުންނަކީ މިއަދު ރާއްޖޭގައި ޚިދުމަތުގެ ދާއިރާގައި މަސައްކަތް ކުރާ އެންމެ ކޮލިޓީ މުދައްރިސުންގެ ތެރޭ ހިމެނިވަޑައިގަންނަވާ މުދައްރިސުންނެވެ.
ދިވެހިރާއްޖެގައި ކިޔަވައިގެންތިބި މީހުން ޤައުމީ ޚިދުމަތުގެ އެކި ދާއިރާތަކަށް ނިކުތުމަކީ ކުރަންޖެހިފައިވާ ކަމެއްކަން ދިވެހީންނަށް ޤަބޫލުކުރެވުނީ ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ އާއި މަދު ޢަދަދެއްގެ ޢިލްމުވެރި ޒުވާނުން ތަކެއް ޒަމަނުއްސުރެ "އަތޮޅުތެރޭގެ ހަރު ބޭފުޅުން" ފުރުއްވަމުން ގެންދެވި އަތޮޅުވެރިކަމުގެ މަޤާމާ ޙަޥާލުވެވަޑައިގެން ޤައުމަށް ޚިދުމަތް ކުރައްވަން ފެއްޓެވުމާ ހިސާބުންނެވެ. ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ އަކީ ފުވައްމުލަކުގެ އަތޮޅުވެރިކަމުގެ މަޤާމު ފުރުއްވައި އެއަތޮޅަށް ގިނަ ޚިދުމަތްތަކެއް ކުރައްވާފައިވާ ބޭފުޅެކެވެ.
ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ އަކީ ޢިލްމުވެރި ޢާއިލާ އަކަށް ނިސްބަތްވެ ވަޑައިގަންނަވާ ޢިލްމުވެރިއެކެވެ. އެމަނިކުފާނުގެ ބައްޕާފުޅަކީ ފަޟީލަތުއްޝައިޚު އިބްރާހީމް ލުޠުފީއެވެ. އިބްރާހީމް ލުޠުފީއަކީ އައްޑޫ މީދޫގެ ޢިލްމުވެރީންނާއި ފަޟީލަތުއްޝައިޚު ޙުސައިން ޞަލާޙުއްދީން އަރިހުން ކިޔަވާ ވިދާޅުވުމުގެ އިތުރަށް މިޞްރުގެ އަޒްހަރު ޔުނިވަރސިޓީން ދީނީ ތަޢުލީމު ޙާޞިލް ކުރްއްވާފައިވާ ޢިލްމުވެރިއެކެވެ.
އެމަނިކުފާނަކީ ދިވެހި ރާއްޖޭގެ ޤާނޫނީ ސަރުކާރެއްގައި ވަޒީރުކަމުގެ މަޤާމު ފުރުއްވެވި އައްޑޫއަތޮޅުގެ ފުރަތަމަ ދަރިއެވެ. އެހެން ކަމުން ފަޟީލަތުއްޝައިޚު އިބްރާހީމް ލުޠުފީ އަކީ އައްޑޫ މީހުން ފަޚުރުވެރިވާ އައްޑޫއަތޮޅުގެ ދަރިއެކެވެ. ދީނީ ތަޢުލީމަށް ލޯބި ކުރެއްވި ދީންވެރި ޒާހިދު ބޭފުޅެކެވެ. އެހެންކަމުން އެމަނިކުފާނުގެ އަރިހުން ތަރުބިއްޔަތު ވެފައިވާ އެމަނިކުފާނުގެ ބޭފުޅުންނަކީ އައްޑޫގެ ރައްޔިތުންގެ ފުރިހަމަ ޤަދަރާއި އިޙުތިރާމް ލިބިވަޑައިގެން ތިއްބެވި ބޭފުޅުންނެވެ.
ދިވެހިތާރީޚަށް ޚިދުމަތް ކުރެއްވުމުގައި އެންމެ ފާހަގަ ކުރެވުނު އަލްމަރުޙޫމް އަލްއުސްތާޛު މުޙައްމަދު އިބްރާހީމް ލުޠުފީއަކީ ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީގެ އެއްބަފާ އަޚެވެ. މުޙައްމަދު އިބްރާހިމް ލުޠުފީގެ ކާފަ ދަރިކަނަބަލުން ޑޮކްޓަރ އާމާލް އަލީއަކީ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ އަށް ބޮޑުބޭބެ ވިދާޅުވާ ބޭފުޅެކެވެ.
އަދުގެ ސަރުކާރުގައި މިނިސްޓަރ އޮފް ޖެންޑަރ އެންޑް ފެމިލީ ގެ މަޤާމުގައި ހުންނެވި ޑޮކްޓަރ އާމާލް އަލީ އަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ތަޢުލީމަށް ޚާއްޞަކޮށް އަންހެން ކުދީންގެ ތަޢުލީމަށް ޚިދުމަތް ކުރެއްވުމުގައި ނަމޫނާއެކެވެ.
ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީގެ އުޚުތު ސަމީރާ ލުޠުފީގެ ދަރިކަނބަލުން ފާޠިމަތު ދިޔާނާ ސަޢީދަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ "އަޔަން ލޭޑީ" އެވެ. އެކަމަނާ އަކީ "ޑިމޮކްރަޓިކް" ފުރަތަމަ ސަރުކާރުގެ ފުރަތަމަ ބަންޑާރަ ނާއިބެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭ ދުށް އެންމެ ވަރުގަދަ އަންހެން ޑިޕްލޮމެޓެވެ. ސާކު ސެކްރެޓަރީ ޖެނެރަލްގެ މަޤާމު ފުރުއްވި ދެވަނަ ދިވެހި ދަރިއެވެ. އަދި ފުރަތަމަ އަންހެން ބޭފުޅާއެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގައި މިހާރު ޢަމަލު ކުރަމުންދާ ޤާނޫނު އަސާސީ އެކުލަވާލެއްވުމުގައި ދިޔާނާ ސަޢީދުގެ ދައުރު ވަރަށްބޮޑެވެ.
ހަމަ އެހެންމެ 2012 ވަނަ އަހަރު ވެރިކަން ބަދަލު ވެގެންދިޔަ ނާޒުކު ދަނޑިވަޅު ދިޔާނާ ސަޢީދު ރައްޔިތުންގެ ފަރާތުގައި ހުންނަވައިގެން ރައްޔިތުންނަށް ކޮށްދެއްވި ޚިދުމަތާއި ރައީސް ވަޙީދުގެ ފުރަތަމަ ކެބިނެޓް ގައި ޑިމޮކްރަޓިކް ދިވެހިރާއްޖެ ދުށް އެންމެ ނާޒުކު ދަނޑިވަޅުު ޤައުމަށް ކުރައްވާފައިވާ ޚިދުމަތަކީ ފާހަގަ ކުރެވޭ ޚިދުމަތްތަކެކެވެ. ރާއްޖޭގެ ޑިމޮކްރަޓިކް ހަޔާތުގައި ނުވަތަ ދިވެހި އިސްލާހީ ޙަރަކާތުގައި އެެންމެ މަޝްހޫރު އިބްރާހިމް ލުޠުފީ ނުވަތަ ސަންދާން ލުޠުފީ އަކީ ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ އާއި އެއްބަފާ މުޙައްމަދު އިބްރާހީމް ލުޠުފީގެ ފާޠުމަތު ލުޠުފީގެ ދަރިކަލުން އަލްފާޟިލު މޫސާ ލުޠުފީ ( 1980 ގެ ކުރީ ގެ ދުވަސްތަކުގައި އައްޑޫ އަތޮޅުގެ އަތޮޅޫ ވެރިޔާ ) ގެ ބޭފުޅެކެވެ.
އައްޑޫއަތޮޅުގެ ތަޢުލީމަށް އެންމެ ބޮޑު ޚިދުމަތެއް ކުރައްވާފައިވާ އެއްބޭފުޅަކީ ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ އާއި އެއްބަފާ މުޙައްމަދު އިބްރާހީމް ލުޠުފީގެ ފާޠުމަތު ލުޠުފީގެ ދަރިކަލުން އަލްފާޟިލު ޢަލީ ލުޠުފީއެވެ. ޢަލީ ލުޠުފީގެ ބޭފުޅުންގެ ތެރެއިން މުޙައްމަދު ޠާރިޤް ޢަލީ ލުޠުފީ އަކީ އެކި ރޮނގު ރޮނގުން ދިވެހި ޤައުމަށް ޚިދުމަތް ކުރައްވާފައިވާ ބޭފުޅެކެވެ. އެމަނިކުފާނަކީ ރާއްޖޭގެ އިޖުތިމާޢީ ރައްކާތެރިކަމުގެ ނިޒާމު ވުޖޫދަށް ގެންނެވުމުގެ މޭސްތިރިޔާއެވެ.
މިއަދު ހެލްތް މިނިސްޓްރީގެ ސްޓޭޓް މިނިސްޓަރ ކަމުގެ މަޤާމުގައި ހުންނަވައިގެން އާސަންދަ ފުޅާ ކުރެއްވުމަށް ކުރައްވާ މަސައްކަތްޕުޅު ތަކަކީ ފާހަގަ ކޮށްލެވޭ މަސައްކަތްތަކެކެވެ. ދިވެހި ސިޔާސީ އުދަރެހުގައި ފިޔަޖަހާލި " އައްޑޫ މަންޑޭލާ " ނުވަތަ ސަންދާނު އަޙުމަދު ދީދީ އަކީ ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ އާއި ދެބެންގެދަރި ބޭފުޅެއްގެ ދަރިކަލެކެވެ. އޭނާގެ ޤައުމީ ޚިދުމަތަކީވެސް ފާހަގަ ކުރެވޭ ޚިދުމަތްތަކެކެވެ.
ޢިލްމާއި ޤާބިލް ކަމުގެ ރޮނގުން ބަލާއިރު ކިތަންމެ ކުޅަދާނަ ކަމުގައި ވިޔަސް އަދި ޚިދުމަތުގެ ގޮތުން ކިތަންމެ ކުރީގައި ހުންނެވިޔަސް ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ އަކީ ރައްޔިތުންގެ ރުހުމާއި ތާއިދު ލިބިދާނެ ބޭފުޅެއްތޯ މިއީ އުފެދި ދާނެ ސުވާލެކެވެ. އެމަނިކުފާނުގެ ތަޢުލީމީ ވަޒީރުކަމުގެ ދުވަސްވަރު ރާއްޖޭގައި އިސްލާމީ ތަޢުލީމަށް އަހައްމިއްޔަތުކަން ދިނުން ކުޑަ ކުރައްވައި، ރާއްޖޭގައި ހުޅަގުގެ ގޮތް ފެތުރުއްވުވުމަށް މަސައްކަތް ކުރެއްވި ކަމުގެ ތުހުމަތު ގައި އިތުބާރު ނެތްކަމުގެ ވޯޓެއް ނަގަން ހުށަހެޅި އެކަމުން ސަލާމަތް ނުވެވިގެން، މުޅި ކެބިނެޓް އެއްފަހަރާ އިސްތިއުފާދިން ދިނުމަކީ ރައީސް ނަޝީދާއި މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ ހަނދުމަފުޅު ނެތަސް ދިވެހީން ހަނދާން ހުރިކަމެކެވެ. އެދުވަސްވަރު އެމަނިކުފާނާއި ދެކޮޅަށް ކުރެވުނު މުޒާހަރާތައްވެސް މަދެއް ނޫނެވެ. "ރައީސް ނަޝީދުގެ ފިކުރު" ނުވަތަ އެމް.ޑީ.ޕީ ގެ ސިޔާސަތު ތަންފީޒު ކުރެއްވުމުގައި އެމަނިކުފާނުގެ ވަޒީރުންނަށް މަސައްކަތް ކުރެވުނު ގޮތުގެ ނަތީޖާ އިއްވަވަމުން ރައީސް ނަޝީދު ވިދާޅުވެފައިވަނީ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ ވަނީ "އޭ ރިޕޯޓެއް" ހޯއްދަވާފައި ކަމަށެވެ.
އެހެންކަމުން ރައީސް ނަޝީދު އެންމެ ހިތްޕުޅު ހަމަޖެހިވަޑައިގެންނެވި ބޭފުޅަކީ ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ ކަމަށްވީއެވެ. އެހެންކަމުން ރައީސް ނަޝީދުގެ ފިކުރު އެންމެ ބޮޑަށް ޤަބޫލު ކުރައްވާ ދިވެހި ރައްޔިތަކީ ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ ކަމުގައި ވުމުން ރައީސް ނަޝީދު ގެ ސިޔާސަތު ޤަބޫލު ނުކުރާ އެއްވެސް ދިވެއްސަކު ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ ޤަބޫލު ނުކުރާނެއެވެ. ނުވަތަ އެމަނިކުފާނަށް ތާއިދެއް ނުކުރާނެއެވެ.
ރައީސް ނަޝީދަށް ވަފާތެރި ވެވަޑައިގެން ޔުނިވަރ ސިޓީގެ ޗާންސްލަރ ކަމުގެ ޝަރަފުވެރި މަޤާމުން އިސްތިއުފާ ދެއްވުމަކީ ވަފާތެރިކަން ކަމުގައި ޤަބޫލު ކުރެވުނަސް، ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ އަކީ ރަސްދަރިކޮޅަކުން ވަޑައިގެން ހުންނެވި ރަސްމަތިފުށުގެ "ރަސް ލޭ ހިނގާ" ބޭފުޅެކެވެ. އެމަނިކުފާނުގެ ޢާއިލާގައި ވެރިކަމާއި ހެދި ތޮޅުނު ބޭފުޅުންވެސް މަދެއްނޫނެވެ. ރައީސް މައުމޫނުގެ ދުވަސްވަރު ދިވެހި ޤައުމު ދުށް ނޮވެމްބަރ ތިނެއްގެ ބަޢާވަތުގެ ލީޑަރަކީ ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ އަށް ބޮޑުބޭބެ ވިދާޅުވާ ބޭފުޅެކެވެ. އެހެންކަމުން "ބަޢާވަތް" މިބަހަކީ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ އަށް އާ ބަހަކަށް ނުވާނެއެވެ. އެހެންކަމުން ފުރުޞަތު ލިބި ވަޑައިގަތުމުން އެފުރުޞަތު ގެ ބޭނުން ނުހިއްޕަވާނެއެކޭ ނުދެންނެވޭނެއެވެ.
ކެބިނެޓްގެ ހުރިހާ ބޭފުޅުން "ކަނޑަށް އެރިވަޑައިގަތް" ދުވަހުވެސް އަމިއްލަފުޅު ސަލާމަތަށް އިސްކަން ދެއްވައި ގޭގައި މަޑު ކުރެއްވީއެވެ. އެމަނިކުފާނުގެ ވަޒީރުކަން ގެއްލިދާނެތީ އަމިއްލަ މަސައްކަތްޕުޅުން އުފެއްދި ޕާޓީގެ ނާއިބް ރައީސްކަން ދޫކުރައްވައި ޕާޓީ ވެސް ބަދަލު ކުރެއްވީއެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނު އަސާސީގައިވާގޮތުން ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އަށް ރައީސް ކަމުގެ މަޤާމުގައި ނުހުންނެވޭފަދަ ކަމެއް ދިމާވެއްޖެނަމަ ނާއިބް ރައީސަށް ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ކަމުގެ މަޤާމާއި ހާވާލު ވާންޖެހެއެވެ. އެހެންކަމުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫން އަސާސީ އާއި ޚިލާފުވެވަޑައިގެން ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އާއިއެކު ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ އިސްތިުފާ ދެއްވާނެކަމަށް އަޅުގަނޑު ޤަބޫލު ނުކުރަމެވެ.
އެމަނިކުފާނަކީ އެއަށްވުރެ ސިޔާސީ ބޭފުޅެކެވެ. ރައީސް ނަޝީދަށްވުރެ ސިޔާސަ ބޭފުޅެކެވެ. ކުރުކޮށްދަންނަވާނަމަ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ގެ މަޤާމް ލިބިވަޑައިގަންނަވާ ފަދަ ޙާލަތެއް މެދުވެރިވެއްޖެނަމަ އެމް.ޑީ.ޕީ ގެ ރަނިންމޭޓް ކަން ލިބިވަޑައިގަތް ދުވަހު ރައީސް ނަޝިދު އިސްތިޢުފާ ދެއްވަން ޖެހި އިސްތިޢުފާ ދެއްވައިފިނަމަ އަމިއްލަފުޅަށްވެސް އިސްތިޢުފާ ދެއްވާނެކަމަށް ވިދާޅުވި ވާހަކަފުޅު ސިޔާސީ ގިނަ ކަންތައްތަކުގައި "އެމަނިކުފާނު ހަނދުމަފުޅު ނުބަހައްޓަވާ" ބީދައިން ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ ހަނދުމަފުޅު ނުހުންނާނެކަން ގިނަ ދިވެހިން ޤަބޫލު ކުރެއެވެ. އެހެންކަމުން ޑޮކްޓަރ މުޞްޠަފާ ލުޠުފީ އަކީ އެންމެ ރަނގަޅު ރަނިންމޭޓް ހެއްޔެވެ؟ ކުރެވޭ ސުވާލުގެ ޖަވާބު ދެއްވާނީ ކިއުންތެރީންނެވެ. ނުވަތަ ދިވެހި ރައްޔިތުންނެވެ.