ގާދުއަކީ ލ. އަތޮޅުގެ އެހެން ރަށްރަށާ ވަރަށް ތަފާތު ސަޤާފަތެއް އޮންނަ ރަށެކެވެ. އަތޮޅުގެ އެހެން ރަށްރަށުގައި ނުކުރާ ސަޤާފީ އެތައް ކަމެއް ޒަމާނުއްސުރެ ގާދޫގައި އަންނަނީ ކުރަމުންނެވެ.
މިގޮތުން ޙައްޖު ދުވަހުގެ ރޭގައި އޮންނަ ގޮމޯ ކިޔުމާއި، ހަރޯދަޔާ ގުޅުވައިގެން އަންނަ ފެންކުޅި ޢީދާއި އަދި ހަމަ މި ޢީދާ ގުޅުވައިގެން އަންނަ ފަލިދު ހިލުން ފާހަގަކޮށްލެވެ އެވެ.
މި ސަޤާފަތަކީ 70 ގެ އަހަރުތަކުގައި ގާދޫގައި ވަރަށް ފޯރީގައި ކޮށް އުޅުނު ކަންކަމެވެ. އެހެން ނަމަވެސް 1980 ގެ އަހަރުތަކުގެ ފަހުން މިކަންތައްތައް ދަނީ އުވި ފޮހެވެމުންނެވެ. އެ ސަޤާފަތް ވަނީ ހަނދާން ނައްތާލެވިފަ އެވެ.
ފަލިދަކީ ބިންބި އާއި ރާހަކުރު ބޭނުންކޮށްގެން ގާދޫމީހުން ހަދާ، ފޮނި ކާ އެއްޗެއްގެ ނަމެވެ. ކުރީގައި މިކަން ކުރަމުން އައި ގޮތަކީ ކޮންމެ ގެއަކުން ވެސް ވަކި އަދަދަކަށް ބިންބި އާއި ރާހަކުރު ނެރެ ވަކި ތަނަކަށް ޖަމާކޮށް، ބޮޑު ވަނެއްގައި ބިންބި ތަޅައި، އޭގެ ކުނޑިފިލުވާ، އެ ބިންބި ފެނުއަޅާ މަޑުކުރުމަށް ފަހު، ހަތް ދައިގައި އެ ބިންބި ފުނޑާ ރާހަކުރާ އެއްކޮށް ހިލަނީ އެވެ.
ފަލިދާ އެކު ފެންބަތާއި، ފޮނި މައްސުންޏާއި ބޯކިރާއި ހަކުރު ވެސް ތައްޔާރު ކުރެ އެވެ. މި ފަލިދު ކެއުމަށްޓަކައި ރަށުގެ ބޮޑުންނާއި އަތޮޅުގެ އިއްޒަތްތެރިން ނަށް ދަޢުވަތު ދެއެވެ.
އިއްޒަތްތެރިން ކައި ނިމުމުން ރަށުގެ ރައްޔިތުން ވެސް ފަލިދު ކެއުން އޮވެ އެވެ. ފަލިދު ކައިފައިވާ މީހުން ބުނާ ގޮތުގައި މިއީ ވަރަށް މީރު ކެއުމެކެވެ.
މި ސަޤާފަތް އުވެމުން މިދާ ދަނޑިވަޅުގައި ގާދޫ އަންހެނުން ކޮމިޓީން އިސް ނަގައިގެން މިދިޔަ އަހަރު ވެސް ފެންކުޅި ޢީދާއި ދިމާކޮށް ފަލިދު ހިލި އެވެ. މި ކޮމިޓީން ނިންމީ މި ފަހަރުގެ ފަލިދު ހިލުން އެ މީހުން އެންމެ ކުރީގައި ވެސް ކޮށް އުޅުނު ގޮތަށް ކުރުމަށެވެ.
މިގޮތުން ކޮންމެ ގެއަކުން ވެސް ވަކި އަދަދަކަށް ބިންބި އާއި ރާހަކުރު ނެރެ އެ ބިންބި ހަތް ދައިގައި ފުނޑާ ފަލިދު ހިލި އެވެ. ފަލިދު ހިލުމުގައި ރަށުގެ ކުޑަބޮޑު އެންމެން ބައިވެރި ވި އެވެ.
މިކަމުގެ ސަބަބުން ރަށުގެ ޒުވާން ޖީލަށް ރަށުގައި ޒަމާންތަކެއް ކުރިން ފަލިދު ހިލަމުން އައި ގޮތް އެނގިގެން ދިޔަ އެވެ.
ފަލިދު ހިލުން ޒަމާނާ އެކު ހަނދާނުން ފޮހެވެމުން ދިޔަ ނަމަވެސް، ޙައްޖު ދުވަހާއި ގުޅުވައިގެން އޮންނަ ގޮމޯ ކިއުމަކީ، އަދިވެސް ވަރަށް ފޯރި އާ އެކު ގާދޫ މީހުން ކުރަމުން އަންނަ ކަމެކެވެ.
މިކަމުގައި ކުޑައެއް ބޮޑެއް ނޯވެ އެވެ. ހުރިހާ އުމުރު ފުރައެއްގެ މީހުން ވެސް މިކަމުގައި ބައިވެރި ވަނީ ޖޯޝާއި ފޯރި އާ އެކުގަ އެވެ.
ނޯޓް: މިއީ "އައްޑޫ ލައިވް" ގެ ކިއުންތެރިއަކު ހަދިޔާކޮށްފައިވާ ލިއުމެކެވެ. އެއީ ފިޔާޝް އެވެ. ކިޔުންތެރިންގެ މިފަދަ ލިއުންތަކަަށް މި ނޫހުން އަބަދު ވެސް މަރުހަބާ ކިޔަމެވެ.