الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين.
މި ބަރަކާތްތެރި މަހުގެ މާތްކަމާއި މިމަހުގައި ތައުބާވާ މީހުންގެ ޢަދަދުގެ ގިނަކަމާއި، ކިޔަމަންތެރިކަން އަދާކުރުމުގައި މީސްތަކުން ގަދައަޅާ މަސައްކަތް ކުރާކަމާއި މުންކަރާތްތައް ދޫކޮށް ﷲ ގެ މަގަށް މީސްތަކުން ރުޖޫޢަވާން ފަށާކަން އެނގުމާ އެކު މި އުންމަތުގެ ޢަދުއްވުން މަސައްކަތް ކުރަނީ އެ މަހުގައިވާ އެފަދަ ކަންކަމުން މީސްތަކުން ދުރުކުރުވުމަށެވެ. އަދި އެ މަގުތައް ބަންދު ކުރުމަށެވެ. ފަހެ، ޙަޤީޤަތުގައި އެއީ ވަގުންނެވެ. ރަމަޟާން މަހުގެ ވަގުންނެވެ.
ރާގުތަކާއި ހަވީރީ ހަފުލާތަކުގައި އެބައިމީހުން މީސްތަކުން މަޝްޣޫލުކުރުވަ އެވެ. އަދި ހަމަ އެދަފައިން ފިލްމުތަކާއި ސިލްސިލާތަކުން ވެސް މެއެވެ. އެގޮތުން އަހަރުގެ އެހެން އެއްވެސް މަހަކާ އަޅާނުކިޔޭ މިންވަރަށް މިމަހަށް ޚާއްޞަކޮށްގެން މީސްތަކުން މަޝްޣޫލުކުރުވާ ފަދަ ޕްރޮގްރާމްތައް ހަދަ އެވެ. މިފަދަ ޗެނަލްތަކާއި ޕްރޮގްރާމް ހަދާ ތަންތަނުގެ ވެރިން މަސައްކަތް ކުރަނީ ﷲ ތަޢާލާ ކޯފާވެވޮޑިގަންނަވާ ފަދަ ޕްރޮގްރާމްތަކުން މިމަސް ފުރާލާށެވެ. އަދި މީސްތަކުންނަށް ހެޔޮ މަގު ބަންދުކުރާށެވެ. އަދި ފިލްމު ކުޅޭ އަންހެނުންނަށާއި ފިރިހެނުންނަށް މި މަހުގައި އެ ބައިމީހުން ބޮޑު މުސާރަދެ އެވެެ.
މިއީ ތައުބާވެ ﷲ ގެ ޙަޟްރަތަށް ރުޖޫޢަވުމުގެ މައްސަރަށް ވީހިނދު، މިފަދަ ކަންކަމުން މިމަސް ފުރާ މިލަނީ ކީއްވެގެން ހެއްޔެވެ؟
އެބައިމީހުންގެ ތެރެއިން ބައެއް މީހުންގެ ހުރީ މާއްދީ އެދުންތަކެކެވެ. ފަހެ، އެބައި މީހުން ބުނެއެވެ. މީސްތަކުން ޓީވީ ދޮށަށް ޖަމާވުމުން، މިއީ ޕްރޮގްރާމްތައް ދެއްކުމަށް އަހަރެމެންނަށް ލިބޭ ރަނުގެ ފުރުޞަތެކެވެ. އޭރުން އެޕްރޮގްރާމްތަކާއެކު އަންނަ ވިޔަފާރީގެ އިސްތިހާރުތަކުން އަހަރެމެންނަށް ފައިދާ ވާނެއެވެ. ފަހެ، މިފަދަ ބައެއް ޕްރޮގްރާމްތަކުގެ 25 ޕަސެންޓަކީ އިސްތިހާރަށްމުން ހައިރާންވާކަށް ނުޖެހެ އެވެ. އަދި އޭގައިވާ އެއްޗެއް ބަލައިފިއްޔާ ފެންނާނީ “ކޮމިޑީއޭ” މިކިޔާ އެއްޗެވެ. ހެއްވާ މަޖާ ކަންކަމެވެ. އަދި އޭގައި ވާނީ އީމާންކަމަށް ބުރުއަރާ، ލަދު ހަޔާތް ނެތޭ ކަންކަމެވެ. އަދި މިފަދަ ބައެއް ޕްރޮގްރާމުގައި ޖުވާއާއި ބާޖުމެރުން (ބެޓުކުރުން) ހިމެނެއެވެ. އަދި މިޕްރޮގްރާމްތަކުގައި އިޢުލާންކުރާ މުބާރާތްތަކުގައި ބައިވެރިވުމަށް ކުރާ މުއާމަލާތްތަކަށް އަގުނަގައެވެ. (އެފަދަ މުބާރާތްތަކުގައި ބައިވެރިވެވެނީ ފައިސާ ކެނޑޭގޮތަށް ގުޅައިގެން ނުވަތަ މެސެޖުކޮށްގެނެވެ.) ރަމަޟާން މަހުގައި ޖުވާ ކުޅެނީ އެވެ. މި ފާފައިގެ ބޮޑުކަމާއެވެ!
އަދި މީގެ އިތުރަށް ވެސް އިސްލާމީ ތާރީޚުގައި ފާޅުވި މުސްލިމުންގެ މަތިވެރި ޝަޚްޞިއްޔަތުތަކުގެ ޞޫރަ ބަދަލުކޮށް އެކަމުގައިވެސް މަޝްޣޫލުކޮށްފި އެވެ. އެގޮތުން ޢުމަރު ބުން ޢަބްދުލްޢަޒީޒާއި، ޚާލިދު ބުން ވަލީދާއި، ޞަލާޙުއްދީނާއި، އިބްނު ތައިމިއްޔާފަދަ ބޭކަލުން ހިމެނެއެވެ. އަދި އިމާމް ޝާފިޢީއާމެދުވެސް އެފަދައިން ކަންތައް ކޮށްފައިވެއެވެ. – رحمهم الله – އުންމަތުގެ މިފަދަ މަތިވެރި ޝަޚްޞިއްޔަތުތަކާ ގުޅޭގޮތުން އެފަދަގޮތަކަށް ޞައްޙަތޯ ނޫންތޯ ބެލުމެއްނެތި ފިލްމު ޑްރާމާ ހަދައިގެން ހުށަހެޅުމަކީ ގޯހެކެވެ. އެއީ ފާޅުވެގެންވާ އުރެދުމެކެވެ.
އެ ބަލާ މީހުންގެ ނަފްސުތަކުގައި އެބޭކަލުންނާ މެދު ޤަދަރު ކުޑަވެގެންދެ އެވެ. އަދި އެބޭކަލުންގެ ބައި ހުށަހަޅައިދޭން މިތިބެނީ މިފަދަ ސިލްސިލާތަކުގައި ބައިވެރިވާ ތަންދޮރު ނުފިލާ މީހުންނާއި ފާސިޤުންނެވެ. މިއީ އުންމަތުގެ ތަރިކަތަކާއި، ޝަޚްޞިއްޔަތުތަކާއި، ބަޠަލުންނާއި، ޢިލްމުވެރިންނާ ދެކޮޅަށް ހިންގޭ ޖަރީމާއެކެވެ.
އަދި ހަމައެފަދައިން އެއީ ބާޠިލަށް މަގުފަހިކުރުވާ އަދި މީސްތަކުން މަޝްޣޫލުކުރުވާ ކަންކަމެވެ. މީސްތަކުން އެކަމުގައި ގިނަ ވަގުތުތަކެއް ހޭދަކުރެއެވެ. އަދި އެބައިމީހުން ރޭގަނޑުގެ ވަގުތުތައް ހޭދަކޮށްލަނީ ވާނުވާ ނޭނގޭ ޙާލުގައެވެ. ކޮންމެވެސް ޗެނަލަކަށް ގެއްލިފައެވެ. އަދި ކޮންމެވެސް ފިލްމެއް ނުވަތަ ސިލްސިލާއެއް ބެލުމުގައެވެ. ނަބިއްޔާ صلي الله عليه وسلم ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ.
((وَمَنْ دَعَا إِلَى ضَلَالَةٍ، كَانَ عَلَيْهِ مِنَ الْإِثْمِ مِثْلُ آثَامِ مَنْ تَبِعَهُ، لَا يَنْقُصُ ذَلِكَ مِنْ آثَامِهِمْ شَيْئًا)) [رواه مسلم (16 – (2674))]
މާނައީ: “އަދި ނުބައި މަގަށް ގޮވާލާމީހާ ދަންނައެވެ. އޭނާ އެގޮވާލާ ކަމަށް ތަބާވާ މީސްތަކުންގެ ފާފަތަކާ އެއްފަދައިން އޭނާގެ މައްޗަށް ފާފަވެއެވެ. އެއީ އެބައިމީހުންގެ ފާފަތަކުން އެއްވެސް މިންވަރެއް އުނިވުމެއްނެތިއެވެ.”
ފަހެ، މިފަދައިން ކަންތައް ހުރިއިރު ދަންނައެވެ. އެބައިމީހުންގެ މުދާ އެހޭދަކުރަނީ މީސްތަކުން ﷲ ގެ މަގުން ދުރުކުރުމަށެވެ. ފަހެ، އެކަމުގެ ފާފަ އެބައި މީހުން އުފުލަން ޖެހޭނެ އެވެ.
އެހެންކަމުން ލާޒިމުވެގެންވަނީ ﷲއަށް ކިޔަމަންތެރިކަން އަދާކުރުމުގައި މިބަރަކާތްތެރި މައްސަރުގައި މަޝްޣޫލުވުމެވެ. އަދި ﷲ ތަޢާލާ ކޯފާވެވޮޑިގަންނަވާ އެންމެހާ ކަންކަމުން ދުރުހެލިވުމެވެ. އަދި ރަމަޟާން މަހަކީ ކުޅިވަރުގެ މައްސަރަކަށް ނުހެދުމެވެ. އަދި އެފަދަ ކަންކަން ރަމަޟާން މަހުގައި މަޑުޖައްސާލާފައި އަޅުކަމުގައި އަވަދިނެތި އުޅުމެވެ.
މަސްދަރު: ދިސަލަފިއްޔާ