އައްޑޫގައި ކުށްކުރާ މީހުންގެ އަދަދު ގިނަވެ އާންމު ރައްޔިތުންނަށް ބޮޑެތި ތަކުލީފުތަކާއި ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައި ވަނީ އިއްޔެ އަކު ނުވަތަ މިއަދަކު ނޫނެވެ. އައްޑޫ ގިނަ ބަޔަކަށް މަޝްހޫރުވެފައި ވަނީ ނުރައްކާތެރި އެކްސިޑެންޓްތައް ހިނގާ ސަރަހައްދެއްގެ ގޮތުގައެވެ. މަސްތުވާތަކެތީގެ މައްސަލަތަކާއި ވައްކަމުގެ މައްސަލަތައް ގިނަ ސަރަހައްދެއް ގޮތުގައެއް ނޫނެވެ.
ފުލުހުންގެ ތަފާތު ހިސާބުތައް ހާމަކުރާއިރު، އައްޑޫގެ ކުށުގެ ވެށީގެ ހާލަތު ރަގަޅު ކަމަށް ދެއްކި ނަމަވެސް އެއީ އައްޑޫގެ ރައްޔިތުންނަށް ޤަބޫލުކުރަން ދަތި ތަފާތު ހިސާބުތަކެވެ. ގޭންގް މާރާމާރީތައް އައްޑޫގައި އެހާ އާންމު ނުވިޔަސް ވައްކަމާއި ފޭރުމުގެ އަމަލުތަކަކީ ކޮންމެ ދުވަހަކު ވެސް އައްޑޫގައި ހިނގާ ކަންތައް ތަކެވެ.
އައްޑޫގެ ކުށުގެ ވެށީގެ ހާލަތާއި ބެހޭގޮތުން ވާހަކަ ދައްކާއިރު ކޮންމެ މީހަކު ވެސް ދައްކަނީ، ފުލުހުންނާއި ދައުލަތުގެ މުއައްސަސާތައް ފެއިލްވެފައިވާ ވާހަކައެވެ. އެއްވެސް މީހަކު ތިމަންނާ އަމިއްލައަށް ފެއިލް ވެފައިވާ ވާހަކަ ދައްކާކަށް ބޭނުމެއް ނުވެއެވެ. ނަމަވެސް މިއީ މިއަދު އައްޑޫގެ ކޮންމެ ރައްޔިތަކު ވެސް ދައްކަން ޖެހިފައިވާ ވާހަކައެކެވެ.
އައްޑޫގައި ކުށްތަކަށް އަރައިގަނެ މުޖްތަމަޢްގެ އަމާންކަން ނަގާލަމުން މިދާ މީހުންނަކީ، ކޮންމެވެސް މީހެއްގެ ދަރިއެކެވެ. ބޭބެ އެކެވެ. ކޮއްކޮއެއް ނުވަތަ ދައްތަ އެކެވެ. އެހެން ކަމުން އެމީހުން ކުށުގެ ވެށިން ދުރުކުރުމަށް އަޅުގަނޑުމެންގެ ޒިންމާއެއް ނުވޭ ހެއްޔެވެ؟
އައްޑޫގެ އެކި ރަށްތަކަށް ނިސްބަތްވާ ގޭންގު ތަކުގައި ހަރަކާތްތެރިވާ ޒުވާނުންނަށް ބަލާއިރު އޭގެ ތެރެއިން ގިނައީ އުމުރުން 15 އަހަރާއި 20 އަހަރާއި ދެމެދުގެ ޒުވާނުންނެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ގިނަ ޒުވާނުން ގްރޫޕްތަކާއި އެކު އުޅޭކަން އެމީހުންގެ މައިންބަފައިންނަށް އެނގެއެވެ. ގިނަފަހަރަށް ސިނގިރެޓް ގަންނާނެ ލާރި ދެނީ، އެކުއްޖާގެ އާއިލާގެ ކޮންމެވެސް މީހެކެވެ.
" 65 އަހަރު ވީމަ މި ލިބޭ 5000 ރުފިޔާގެ ފައިދާ އެންމެ ބޮޑަށް ކުރާ ބަޔަކީ ގޭންގު ކުދިން. އެމީހުންނަށް ގިނަ ފަހަރަށް ލާރި ލިބޭނެ އެއް ސޯސް އެއީ. މަގޭ މާމަ ދަރި ކާފަ ދަރި ކިޔާފައި މިދެނީ..ދަރިން ދޮންފުތު ކުރުން ހުއްޓާލަން ވެއްޖެ"
ފޭސްބުކްގައި ބަލާލުމުން ފެންނަނީ، ގްރޭޑް 7 ނުވަތަ 8 ގެ ދަރިވަރުންގެ ޕްރޮފައިލް ފޮޓޯ ތަކުގައި މަރުވާނާ އާއި ތަފާތު މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުން ކުރުމަށް ހިތްވަރު ލިބޭގޮތަށް ލިޔެފައި ހުންނަ ލިޔުންތަކާއި ފޮޓޯތަކެވެ.
ފޭސް ބުކްގައި ބޭނުން ކުރާ ނަމަކީ "ވައްފަންކޫލޯ" ނުވަތަ "މާލޭ" އެއް ނުވަތަ "ސަބައްޑީ" އެކެވެ. ގޭންގް ކުށްތަކާއި މާރާމާރީއަށް ހިތްވަރުދީ ފޭސްބުކްގައި ލިޔަމުން ދާއިރު އެއިން އެއްވެސް ކުއްޖެއްގެ އާއިލާ މީހަކަށް އެއީ މައްސަލައަކަށް ނުވެއެވެ.
ގޭންގްތަކުން ބޭނުން ކުރާ ޝިޢާރުތަކާއި އެކު ކުށްތަކަށް ހިތްވަރުދީ ފޭސްބުކާއި ސޯޝަލް މީޑިޔާގެ އެހެނިހެން ވަސީލަތްތަކުގައި، "ގައްޑާ" ވެގެން އުޅޭ ސްކޫލް ކުއްޖެއްގެ މައްސަލަ މިހާތަނަށް އެއްވެސް ސްކޫލަކުން ބަލާފައި ވާކަމެއް ނޭނގެއެވެ.
އައްޑޫގައި މަސްތުވާތަކެތީގެ ވިޔަފާރި ކުރާ ބޮޑެތި މީހުން ގެންގުޅޭ ބައެއްގެ ގޮތުގައި އައްޑޫގެ ޒުވާނުންގެ އާބާދީގެ ބޮޑު ބައެއް ވުމަށް މެދުވެރިވެފައިވާ އެއް ސަބަބަކީ ވެސް މައިންބަފައިންގެ އިހުމާލެވެ. ވަޒީފާއަކަށް ނުގޮސް ދަރިފުޅު އައިފޯނާއި އައިޕެޑް ގަންނަނީ ކިހިނެތް ކަން މައިންބަފައިންނަށް ނޭނގުމަކީ މައްސަލައެކެވެ.
ރައްޓެހި ކުއްޖަކު ދިން ފޯނެއް ކަމަށް ބުނާ ހިސާބުން އެކަން ނިންމާލުމަށް ވުރެ އެ ރައްޓެހި ކުއްޖަކީ ކާކުތޯ ވެސް ބެލުމަކީ މައިންބަފައިންގެ ޒިންމާއެކެވެ.
ދަންވަރު ނިދަން ގޭގެ ދޮރު ލައްޕާއިރު، ތިމާގެ ދަރިފުޅު ގޭގެ ތެރޭގައި ހުރިތޯ ޔަޤީންކޮށްލުމަކީ ކޮންމެ މައެއްގެ ނުވަތަ ބަފައެއް ޒިންމާއެއް ކަމުގައި ހަދަން ވެއްޖެއެވެ. ރައްޓެހި ކުއްޖަކާއި އެކު ކޮފީ އަކަށް ކަމަށް ބުނެ ދަނީ ކޮންތަނަކަށް ތޯ ބެލުމަކީ އެކުއްޖާގެ މައިންބަފައިންގެ ޒިންމާއެއް ނޫން ހެއްޔެވެ؟
ކުށްކުރުން ހުއްޓުވުމާއި ބެހޭގޮތުން ވާހަކަ ދައްކާއިރު، ކޮންމެ މީހަކު ވެސް އެމީހެއް އާއިލާގައި ހުރި މައްސަލަތައް ހައްލުކުރަން މަސައްކަތް ކުރަން ޖެހެއެވެ. ޣާފިލްކަމުގައި ހޭދަކުރާ ކޮންމެ ދުވަހަކީ، ތިބާ އާއި މުޖްތަމަޢްގައި ދިރިއުޅޭ ކޮންމެ މީހަކު ނުރައްކަލުގެ ތެރެއަށް ހުށަހެޅުމަށް ދެވޭ ހިތްވަރެކެވެ.