މާލޭގައި ހުންނަ އިންޑިޔާގެ ހައިކޮމިޝަނަށް ވަޑައިގެން ކުރީގެ ރައީސް ކެނެރީގޭ މުހައްމަދު ނަޝީދު އެތަނުގެ ހިމާޔަތް ހޯއްދަވަން އުޅުއްވިކަމުގެ ވާހަކަތައް ފެތުރުމާއެކު އެކިކުލަކުލައިގެ ޓީވީތަކަށް އެކި ފިކުރުގެ ބެއިކަލުންނާއި ބެއިކަނބަލުން އަރާވަޑައިގެން ކޮންމެ ދެ ޖުމްލައަކުން އެއްޖުމްލަަޔަކަށް ވިއެނާ ކޮންވެންޝަނުގެ ވާހަކަ ދައްކަވައިފިއެވެ. ކުއްލިއަކަށް އިވެން މިފެށީ ކޮން ކޮންވެންޝަނެއްގެ ވާހަކައެއް ބާވައެވެ؟ އެވިދާޅުވާ ވިއެނާ ކޮންވެންޝަނަކީ ކޮބައިބާވައެވެ؟
ވިއެނާއަކީ ޔޫރަޕުގެ ގައުމެއްކަމަށްވާ އޮސްޓްރިއާގެ ވެރިރަށެވެ. އެރަށުގައި ބައިނަލްއަގުވާމީ ވަރަށް ގިނަ މުއާހަދާތައް އެކުލަވާލެވިފައިވެއެވެ. މީން ކޮންމެ މުއާހަދާއަކަށްމެ ވިއެނާ ކޮންވެންޝަނޭ ކީދާނެއެވެ. އެކަމަކު މިހާރު މިއިވޭ ވިއެނާ ކޮންވެންޝަނަކީ ދޭދޭ ގައުމުތަކުގެ މެދުގައި ޑިޕްލޮމެޓިކް ގުޅުން ގާއިމްކުރުމާއި އެގުޅުންތަކުގެ އަސާސްތަކާއި އެމްބަސީތަކާއި އެމްބަސީތަކުގެ މުވައްޒަފުންގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ޑިޕްލޮމެޓިކް ގިންތިއަށް ފެތޭ މުވައްޒަފުންނަށް އޮންނަން ޖެހޭ ހައްގުތަކާއި އިމްތިޔާޒުތަކާ ބެހޭ ގޮތުން އެކުލަވާލެވިފައިވާ މުއާހަދާއެވެ. މީގެ 52 އަހަރުކުރިން އެކުލަވާލެވުނު މިމުއާހަދާ ދުނިޔޭގެ 180 އަށް ވުރެ ގިނަ ގައުމުން ބަލައިގެންފައިވެއެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި އިންޑިޔާ އާއި ދިވެހިރާއްޖެވެސް ހިމެނެއެވެ.
މާލޭގައި ހުންނަ އިންޑިޔާގެ ޑިޕޮލޮމެޓިކް އޮފީހަށް މިކިޔަނީ ހައިކޮމިޝަންއޭ އެވެ. ހައިކޮމިޝަން ކިޔައިފިއްޔާ އެއީ އެމްބަސީއެއް ބާވައެވެ؟ ނުވަތަ އެއީ އެމްބަސީއަށްވުރެ ވެސް މަތީ ތަނެއް ބާވައެވެ؟ މިއީ ވަރަށް ގިނަ މީހުން ކުރާ ސުވާލެކެވެ. ފަހަރުގައި އެއީ ހައި ނުވަތަ އުސް މިބަސް އަންނާތީ ކުރެވޭ ސުވާލަކަށް ވެދާނެއެވެ. ހައިކޮމިޝަނަކީ ކޮމަންވެލްތު ޖަމާއަތުގެ މެންބަރުން ކަމުގައި ހިމެނޭ ގައުމުތައް އެއްބަޔަކު އަނެއް ބައެއްގެ ވެރިރަށުގައި ގާއިމްކުރާ އެމްބަސީއަށް ކިޔާ ޚާއްސަ ނަމެކެވެ. ދިވެހިރާއްޖެއާއި އިންޑިޔާއަކީ ވެސް ކޮމަންވެލްތުގެ މެންބަރުންނެވެ. އެހެންކަމުން އެއްގައުމުގައި ހުންނަ އަނެއް ގައުމުގެ އެމްބަސީއަށް ކިޔާނީ ހައިކޮމިޝަންއެވެ. އެކަމަކު އެމެރިކާއިން ނުވަތަ ރަޝިޔާއިން ރާއްޖޭގައި އެމްބަސީއެއް ގާއިމްކުރިއަސް އެތަނަކަށް ހައިކޮމިޝަނެކޭ ނުކިޔާނެއެވެ. އޭގެ ސަބަބަކީ އެގައުމުތަކަކީ ކޮމަންވެލްތުގެ މެންބަރުން ކަމަށް ނުވުމެވެ. އުސް ކޮމިޝަނެކޭ އެކިޔަނީ ކޮންމެހެން އެތަން މާއުސްވެގެން ނުވަތަ ހައިބަތު ބޮޑުވެގެން އެމްބަސީއަކަށްވުރެ އިމްތިޔާޒާއި ބާރު އިތުރުވެގެންނެއް ނޫނެވެ.
އެމްބަސީތަކާއި އެނޫންވެސް އެފަދަ ޑިޕްލޮމެޓިކް އޮފީސްތަކަށްވަދެ ހިމާޔަތް ހޯދުމަކީ ދުނިޔޭގެ ތާރީޚުގައި އާކަމެއް ނޫނެވެ. އެއީ ވަރަށް ބާކަމެކެވެ. އެއީ އާއްމުކޮށް ހިގާކަމެކެވެ. ސިޔާސީ މީހުން ކަމުގައި ނުހިމެނޭ އާދައިގެ މުޖުރިމުންވެސް އެމްބަސީތަކަށްވަދެ ހިމާޔަތް ހޯދާން އުޅެއެވެ. މީގެ މިސާލަކީ ޗައިނާގައި ހުންނަ އެމެރިކާގެ އެމްބަސީއެވެ. ވައްކަންކޮށްގެން ނުވަތަ މީހަކު މަރާލައިގެން ހައްޔަރުކުރަން ފުލުހުން ބޭނުންވި ބައެއް މީހުން އެއީ ސިޔާސީ ނިޒާމުގެ މައްސަލައަކަށް ހަދާންވެގެންވެސް ބެއިޖިންގުގައި ހުންނަ އެމެރިކާގެ އެމްބަސީއަށް ވަދެފައި އެބަހުއްޓެވެ.
އެމްބަސީއަށް އަދި ވަނުމަކީ ހިމާޔަތް ލިބޭ ކަމެއް ނޫނެވެ. ހިމާޔަތް ދިނުމުގައި ބަލަނީ އެމީހަކަށް ދިމާވެފައިވާ ނުރައްކަލުގެ ބާވަތަށާއި ތަނުގެ ސިޔާސީ މާހައުލަށާއި ދެގައުމުގެ ގުޅުމަށާއި މައްސަލައިގެ ބާވަތަށެވެ. މިހުރިހާ ކަމަކަށް ރިއާޔަތް ކުރުމަށްފަހު އެތަނަކުން ހިމާޔަތް ދޭން ނުފެނިއްޖެއްޔާ ރީތިގޮތުގައި ނުކުމެގެންދާށޭ ބުނާނެއެވެ. ހިމާޔަތް ނުދިނަސް ދާދި މަދުފަހަރެއްގައި ނޫނީ ބުރަކަށީގައި އަތްއަޅައި ގަދަކަމުން މަގުމައްޗަކަށް ނުނެރޭނެއެވެ. ނުކުންނާށޭ ބުނާނީއެވެ. ސައްޕު ޖެހުމެއް ނޯވެއެވެ. ދެން އެމީހަކު ނުނިކުމެ އެމްބަސީގެ ގޯތިތެރޭގައި ހުންނަހާ ހިނދަކު ފުލުހުން އެތާގެ ތެރެއަށް ވަދެ އެމީހަކު ހައްޔަރެއް ނުކުރާނެއެވެ.
ވިއެނާ ކޮންވެންޝަނުގައި ކިތަންމެ ރީތިވާހަކަތަކެއް ލިޔެފައި އޮތަސް ހާލަތާއި ވަގުތާއި މީހާގެ ބާވަތުން އެކޮންވެންޝަން މުގުރާލާފައިވެސް އެބަހުއްޓެވެ. މިސާލަކަށް ޕެނަމާގެ ކުރީގެ ވެރިޔާ އެންޓޯނިއޯ ނޮރިއޭގާގެ ވެރިކަން ވައްޓައިލުމުން އޭނާ ދުވެފައިގޮސް ވަނީ ވެޓިކަންގެ އެމްބަސީއަށެވެ. އޭނާ އަތުލައިގަތުމަށް އުޅުނީ އެމެރިކާ ސިފައިންނެވެ. ދުނިޔޭގެ މީހުން ހޯހޯއޭ ގޮވާތީ އެމްބަސީގެ ތެރެއަކަށް އެމީހުން ނުވަދެއެެވެ. އެކަމަކު އެމްބަސީގެ ބޭރުގައި އެންމެ ބޮޑެތި ސްޕީކަރު ސިސްޓަމްތައް ބަހައްޓައިގެން މެދުނުކެނޑި އަޑުގަދަކޮށް ލަވަޖަހައިގެން މަޖްބޫރުކޮށްގެން ނޮރިއޭގާ އެތަނުން ނެރެ އެންމެފަހުން ހައްޔަރުކުރިއެވެ.
ވިކިލީކްސްގެ ބާނީ ޖޫލިއަން އަސާންޖް ހައްޔަރުކޮށް ޝަރީއަތްކުރުމަށް އިނގިރޭސިވިލާތުން އުޅެގަތުމުން ލަންޑަނުގައި ހުންނަ އިކުއެޑޯރުގެ އެމްބަސީއަށް ގޮސް އެތަނުގެ ހިމާޔަތް އަސާންޖް ހޯދުމުގެ ހާދިސާއަކީވެސް ފާހަގަކޮށްލުން އެކަށޭނަ ހާދިސާއެކެވެ. އަސާންޖް ހައްޔަރުކުރުމަށް ފުލުހުން އެތަނުގެ ތެރެއަށް ގަދަކަމުން ވަދެގަންނާނެ ކަމުގެ އިންޒާރު އެތަކެއް ފަހަރު އިނގިރޭސި ފުލުހުން ދީފައިވެއެވެ. މިމައްސަލާގައި ދެގައުމުގެ މެދުގައި ބޮޑު އަރައިރުން ގަނޑެއްވެސް ވަނީ ހިނގާފައެވެ. މެލޭޝިއާގެ އިދިކޮޅު ލީޑަރު އަންވަރު އިބްރާހިމް ބަދުއަޚުލާގީ މައްސަލައެއްގައި ހައްޔަރުކުރަން އުޅުމުން ކުއާލަލަމްޕޫރުގައި ހުންނަ ތުރުކީވިލާތުގެ އެމްބަސީގެ ހިމާޔަތް ހޯއްދަވަން އުޅުއްވި ވާހަކަޔަކީވެސް މަޝްހޫރު ވާހަކައެކެވެ. ޒިމްބާބުވޭގެ ކުރީގެ އިދިކޮޅު ލީޑަރު މޯގަން ސަވަންގިރާއީ ރައީސް މުގާބޭ ދެކެބިރުފުޅުން ހަރާރޭގައި ހުންނަ ބިދޭސީ އެމްބަސީއަކަށް ވެދެވަޑައިގެން އެތައް ދުވަހަކު ހުންނެވި ހުންނެވުމަކީވެސް މަޝްހޫރު ހާދިސާއެކެވެ. ކާބުލްގައި ހުންނަ އދ ގެ އޮފީހުގެ ހިމާޔަތުގައި ކުރީގެ ރައީސް ނަޖީބުﷲ ހުންނަވަނިކޮށް ތާލިބާންގެ ވެރިކަން ފެށުމާއެކު ގަދަކަމުން އެތަނަށް ވަދެ ނަޖީބު ދަމާ ނެރެ ހަމައެވަގުތުން ވަގުތަށް ދަންޖައްސައި މެރި ހާދިސާއަކީވެސް މަޝްހޫރު ހާދިސާއެކެވެ.
ރާއްޖޭގައިވެސް ހިމާޔަތް ހޯދުމުގެ މިޒާތުގެ ހާދިސާއެއް ހިނގާފައިވެއެވެ. މަޝްހޫރު އާޓިސްޓް އަހުމަދު އައްބާސް ހައްޔަރުކުރަން މައުމޫންގެ ދައުރުގައި އުޅުމުން މާލޭގައި ހުންނަ ބޭރުގެ ދެތިން އެމްބަސީއަކާއި އދ ގެ އޮފީހުގެ ހިމާޔަތް ލިބޭތޯ އަހުމަދު އައްބާސް އުޅުއްވާފައިވެއެވެ. އެކަމަކު އޭނާއަށް މިކަމުގައި ކާމިޔާބީއެއް ލިބިވަޑައިގެންފައި ނުވެއެވެ.