ކީރިތި ޤުރުއާނަކީ 23 އަހަރުގެ މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި، ޖިބްރީލްގެފާނު މެދުވެރިކޮށް، މުޙައްމަދުގެފާނަށް މާތްﷲ ބާއްވައިލެއްވި ފޮތެވެ. ޢާލަމްތަކަށް ރަޙުމަތެއްގެ ގޮތުގައި، އަބަދަށް ދެމިއޮންނިވި، ތެދުމަގު ދައްކައިދޭ ފޮތެކެވެ.
އެންމެ ފުރަތަމަ ސުރަތުލް ޢަލަޤް ބާއްވައިލެއްވުނު ކީރިތި ޤުރުއާން ރަސޫލާއަށް ވަޙީ ބާއްވައިލެވުމުން ރަސޫލާގެންދެވީ، އަޞްޙާބު ބޭކަލުންނަށް އެ ދަސްކޮށްދެއްވަމުންނެވެ. ގިނަ ސަޙާބީން ވަނީ ވަގުތުން ވަގުތަށް ޤުރުއާން ހިތުދަސް ކުރައްވާފައެވެ.
ކީރިތި ޤުރުއާންގައި އެކުލެވިގެން ވަނީ މުޅިއެކު 114 ސޫރަތެވެ. އެކި ސޫރަތްތަކުގެ ދިގުމިންއެކިމިނެވެ. ކައުޘަރު ސޫރަތުގައި 3 އާޔަތް ހިމެނޭއިރު ބަޤަރާ ސޫރަތުގައި 286 އާޔަތް ހިމެނެއެވެ. ޤުރުއާން ބާއްވައިލެއްވުނުއިރު ސޫރަތްތައް ބާއްވައިލެއްވުނީ، މިހާރު އަޅުގަނޑުމެންނަށް މިފެންނަން ހުރިގޮތަކަށް ނޫނެވެ.
ބާއްވައިލެއްވުނީ އެކި ސޫރަތްތަށް އެކި ވަގުތު، އެއްސޫރަތެއްގެ އާޔަތްތައްވެސް އެކިފަހަރު ފަހަރުއެވެ. ނަމަވެސް ފަހުން ކީރިތި ރަސޫލާ، ﷲގެ އަމުރުފުޅާއި އެއްގޮތަށް، އާޔަތްތަކާއި ސޫރަތްތައް ތަރުތީބު ކުރެއްވީއެވެ.
އަބޫބަކުރުގެ ފާނުގެ ޚިލާފަތުގައި މުރުތައްދުވި މީހުންނާއި ދެކޮޅަށް ކުރި ހަނގުރާމައިގައި 450 އާއި ގާތްކުރާ އަދަދަކަށް، ޤުރުއާން ހިތުދަސް ބޭކަލުން ޝަހީދުވެގެން ދިޔައެވެ. މިހިސާބުން ޢުމަރުގެފާނު ޤުރުއާން އެއްފޮތެއްގައި ލިޔެ ރައްކާ ކުރުމުގެ ޚިޔާލު، އަބޫބަކުރުގެފާނަށް ދެއްވިއެވެ. ޤުރުއާން ރައްކާތެރިކުރުމުގެ ގޮތުން އަބޫބަކުރުގެފާނު ޒައިދުބިން ޘާބިތު ގެންނަވައި، ޤުރުއާން އެއްފޮތެއްގައި ޖަމަޢު ކުރައްވަން އެންގެވިއެވެ. އެތައް ސަތޭކަ، ޤުރުއާން ހިތުދަސްބޭކަލުންގެ އެހީއާއި އެކު، އެއްވެސް ކުށެއް ނޯނާނެފަދައަކުން، ޒައިދުބިން ޘާބިތު މި ބުރަ މަސްއޫލިއްޔަތު ފުރިހަމަ ކުރެއްވިއެވެ. ޤުރުއާން މުޞްޙަފެއްގެ ގޮތުގައި ލިޔެވި އަބޫބަކުރު އަވަހާރަވަންދެން އަބޫބަކުރު އަތްޕުޅުގައި، މި މުޞްޙަފު އޮތެވެ. އެއަށްފަހު ދެވަނަ ޚަލީފާ ޢުމަރުގެ އަތްޕުޅުގައެވެ. ތިންވަނަ ޚަލީފާ ޢުޘްމާން ބިން ޢައްފާނުގެ ދުވަސްވަރު ، މީހުން ޤުރުއާން ކިޔެވުމުގައި، ތަފާތު ކުށްތައް ކިޔައި، އެކި މީހުން އެކި ގޮތަށް ކިޔަވަން ފެށުމުން ، ޢުޘްމާންގެފާނު، އުއްމުލްމުއުމިނީން ޙާފްޞާ ބިންތު ޢުމަރު (އުމަރުގެފާނުގެ ދަރިކަބަލުން)އަތްޕުޅުގައި އޮތް، ޤުރުއާނުގެ މުޞްޙަފު ގެނުއްވައި، އެއިން ހަތަރު ކޮޕީ ހައްދަވައި އެއްކޮޕީ އަތްޕުޅުގައި ބޭއްވުމަށްފަހު އަނެއް ތިން ކޮޕީ، ކޫފާ، ބަޞަރާ އަދި ޝާމުކަރައަށް (ދިމިޝްގު) ފޮނުއްވިއެވެ. އަދި ޙަފްޞާ ގެ އަތްޕުޅުން ގެނައި ކޮޕީ އަބުރަ ދެއްވިއެވެ.
ޤުރުއާން ބާއްވައިލެއްވުނުތޭ 1400 އަހަރަށްވުރެ ގިނަ ދުވަސްވީއިރުވެސް އެއްވެސް އުނިއިތުރެއް ، ބަދަލެއް ގެނެވިފެއެއްނުވެއެވެ. ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި މާތްﷲ ވަޙީ ކުރައްވަނީ:
إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ
މާނައަކީ: "ހަމަކަށަވަރުން ޤުރުއާން ބާއްވައިލެއްވީ ތިމަން ރަސްކަލާނގެއެވެ. އަދި ހަމަކަށަވަރުން ތިމަންރަސްކަލާނގެ އެޤުރުއާން ރައްކާތެރި ކުރައްވާހުށީމެވެ."
މިއަދާ ޖެހެންދެންވެސް ހިޖުރައިން ފުރަތަމަ ޤަރުނުގެ ޤުރުއާނުގެ ކޮޕީތައް ލައިބރަރީ ތަކުގައި އެބަ ހުއްޓެވެ. އެއްވެސް ބަދަލެއް ޤުރުއާނަށް އައިސްފައި ނުވާކަން މި އެއްޗެހި ބެލުމުން ޔަޤީންވެއެވެ. ބާއްވައިލެއްވުނު އެހެން ފޮތްފޮތާއި ޚިލާފަށް ޤުރުއާން ބާއްވައިލެއްވުނު ޢަރަބި ބަހަކީ މިއަދުވެސް ދިރި އޮތް ބަހެކެވެ.
ބަސް ދެމިއޮތުމުގެ އެއްސަބަބަކަށް ޤުރުއާން ވި ފަދައިން، ޤުރުއާނަށް ބަދަލެއް ނައިސް އޮތުމަށް ބަސްވެސް އެހީތެރިވިއެވެ.
ދުނިޔޭގައި އެންމެ ގިނައިން ކިޔެވޭފޮތަކީ ކޮބައިތޯ ބަލައިފި ނަމަ ޔަޤީނުންވެސް، އެ ވާނީ ކީރިތި ޤުރުއާން ކަމުގެއެވެ. 1.3 ބިލިއަން މުސްލިމުން އުޅެއެވެ. މީގެ ތެރެއިން ބޮޑު އިންސައްތައެއް ޤުރުއާން ކިޔަވާ ބަޔަކު ކަމުގައި ނޫނީ ނުވާނެއެވެ.
އެންމެ ގިނައިން އެފޮތެއް އެއްކޮށް ހިތުން ދަސްކުރެވުނު ފޮތަކީ ވެސް ޤުރުއާނެވެ. ޤުރުއާނާއި އެއް އަދަދެއްގެ ޞަފްޙާތަކެއް ހުރި އިގިރޭސި ފޮތެއް، މި ބަސް ނުދަންނަ މީހަކަށް، އެއްކޮށް ހިތުދަސްކުރެވިދާނެ ކަމަކަށް ޤަބޫލު ނުކުރެވެއެވެ.
ނަމަވެސް ކީރިތި ޤުރުއާން ހިތުދަސްކުރި، ޢަރަބި ނުދަންނަ ކިތެއްމީހުން މި ދުނިޔެއަށް އުފަންވި ހެއްޔެވެ. މިކަން މިހެން ވަނީ ކީރިތި ޤުރުއާނަކީ މުޢުޖިޒާތަކަށް ވީމައެވެ. ކީރިތި ޤުރުއާނުން ކިޔެވާ ކޮންމެ އަކުރަކީ ދިހަ ހެޔޮކަން ކަމުގައި ކީރިތި ރަސޫލާ ހަދީޘް ކުރައްވާފައިވެއެވެ. އެއީ މީސްތަކުންގެ މެޔަށް ލިބޭ ހިތް ހަމަޖެހުމެކެވެ. އަޚިރަތް ދުވަހު ނޫރެއްކަމުގައިވެ އެހީ ވެދޭނެ އެއްޗެކެވެ.
ނޯޓް: މިއީ އިސްްމާއިލް ނާޖީ ކަވާސާ.ކޮމްގައި ލިޔުއްވާފައިވާ ލިޔުއްވުމެކެވެ.